Battle of the beiaardiers

Introductie

Ter introductie op de opdracht ‘the battle of the beiaardiers’ kun je het verhaal voorlezen (of zelf laten lezen): ‘Het Sprookje van de Grote Beiaardier’. Dit verhaal staat in het boek Zingend Brons van Luc Rombouts (pp. 108-111) en is voor dit doel licht bewerkt.

Naar aanleiding van het verhaal kun je met de leerlingen praten over:

• Hoe moeilijk blijkbaar het spelen op de beiaard is. Hebben de leerlingen daar (al) een idee van?
• Het verschil tussen zelf spelen en mechanisch spelen (wat is dat, mechanisch spelen? > dat is met een muziektrommel, zoals in muziekdoosjes)
• De moraal van het verhaal. Het komt goed met Jan als hij kerkelijke muziek speelt. Een beiaardier mocht over het algemeen niet zomaar zelf weten wat hij speelde. Hij speelde in dienst van de stad, of van de kerk. Die bepaalde wat er op de beiaard klonk. Maar wat de beiaardier speelde hoorde je natuurlijk overal, of je wilde of niet. En daar kon en kan iedereen een mening over hebben (op naar de battle!).

Extra ideeën

• Beeldende les: Maak een tekening of schilderij die bij het verhaal past.
• Nederlandse les: Laat de leerlingen een verhaal schrijven vanuit de persoon van Marieke. Marieke houdt een dagboek bij. Wat schrijft ze daarin, vanaf de dag dat ze Jan voor het eerst heeft horen spelen?

Uitvoering

De leerlingen verdiepen zich groepsgewijs in 3 beroemde beiaardiers uit het verleden en 1 hedendaagse beiaardier (Jacob van Eyck, Jef Denijn, Jacob Vincent en Malgosia Fiebig).

Verloop van de les

1. Verdeel de beiaardiers over de groepjes. Bijvoorbeeld acht groepjes van vier of drie leerlingen. Dan hebben steeds twee groepjes dezelfde beiaardier.
2. De groepjes bestuderen de informatie over hun beiaardier. Bijvoorbeeld met de expert-methode: iedereen leest een deel en vertelt daarna aan de rest van het groepje de hoofdpunten.
3. Het doel van het bestuderen van de informatie is dat de leerlingen hun eigen beiaardier kunnen aanprijzen in de context van zijn tijd. Wat maakt(e) hem zo bijzonder of vernieuwend in die tijd? Waarom is zijn (haar) muziek mooi of goed of knap?
4. De groepjes komen per beiaardier bij elkaar zodat er vier grotere groepen zijn. Elk met een eigen beiaardier. Iedere groep maakt een poster van de eigen beiaardier waarop de hoofdpunten staan (de leerlingen kunnen hiervoor de werkbladen Poster Beiaardier gebruiken).
5. De vier groepen luisteren samen naar de muziek van de eigen beiaard.
6. Ieder groepje bereidt een voorstelling voor aan de hand van de poster.
7. In de voorstelling vertellen de groepjes (wervend) over de eigen beiaardier. Ze prijzen hem/haar echt aan!
8. Als alle groepjes geweest zijn, hangen er vier posters van vier beiaardiers. Van elke beiaardier wordt het muziekstuk ten gehore gebracht. De leerlingen luisteren en kijken tegelijkertijd naar de bijbehorende poster.
9. De uitverkiezing van de beste beiaardier volgt. De leerlingen doen dit volgens hun eigen smaak, maar ook met de kennis (de context) over die beiaardier in zijn tijd.

Afsluiting

Als je wilt, geef je punten voor de presentaties: hoeveelheid informatie, ter zake doende informatie, duidelijk verteld, wervend en overtuigend gebracht.

Leg een link met het heden. Hoe smaak verandert, hoe het publiek verandert (en hoe de instrumenten zijn veranderd) en over dat de beiaard altijd met zijn tijd is meegegaan en zal moeten meegaan.

Verwoorden

Reflectie

• Wat hebben we gedaan?
• Welke beiaardier is nu de allerbeste?
• Hoe kun je bepalen of een beiaardier goed is en wie bepaalt dat?
• Is het goed dat een beiaardier meegaat met zijn tijd of is het beter dat hij/zij blijft spelen op de oude manier, omdat het een oude traditie is?

NB: Voor de presentatie is gekozen voor het maken van een poster. Dat lijkt ouderwets. Waarom geen PowerPoint laten maken?

Ten eerste omdat in de pilot gebleken is dat de leerlingen veel energie gaan steken in de PowerPoint, terwijl dat niet het doel is van de opdracht. Het moet een muziekbattle zijn met de kennis over de beiaardier als omlijsting.

Ten tweede omdat posters een goed hulpmiddel zijn bij het luisteren naar de muziek. Om de muziek echt te kunnen vergelijken, luister je de vier fragmenten achter elkaar. Maar dan is de kennis over de beiaardiers bij de leerlingen natuurlijk al weer weggezakt. Met de posters in het zicht hebben ze een geheugensteuntje tijdens het luisteren.