Wat is geluid?

Introductie

Wat hoor je?

Laat de leerlingen luisteren met de ogen dicht. Wat horen ze gedurende één minuut?

• Bespreek met elkaar wat ze gehoord hebben.
• Wat is er nodig om een geluid te krijgen? (Er is altijd beweging nodig)

Uitvoering

Neem een ballon, blaas hem op en laat hem op verschillende manieren leeglopen.

• Vraag: Wie kan er nog een andere manier verzinnen om geluid te maken met een ballon? Laat een paar leerlingen het uitproberen.
• Bespreek: Hoe kun je hoge of lage tonen maken met de ballon? (Strak gespannen tuitje geeft hoge toon, slap gespannen lage.

Laat de leerlingen een paar vingers tegen hun keel houden. Zeg allemaal tegelijk ‘aaaaaaaaaaaah’.

• Bespreek: wat voel je? (Ze voelen hun stembanden trillen.)
• Benoem: Je stembanden trillen, geluid is iets dat trilt.

Hoe kun je geluid horen? - Met je oren, antwoorden de leerlingen, maar hoe werkt dat? Laat 2 leerlingen voor de klas komen en met elkaar praten via de bekertjestelefoon. Een leerling praat zacht, de andere leerling luistert en een derde laat je tijdens het praten voorzichtig aan het touwtje voelen.

• Bespreek: wat hoort de leerling die luistert, wat voelt de leerling aan het touwtje? (Het touwtje trilt, de leerling die luistert hoort die leerling die praat erg goed in het bekertje, het touw geeft het geluid door.)

Bekijk het model van het oor en bespreek: wat dient waarvoor?
Kijk samen naar één van deze twee filmpje:

• Bespreek de werking uitgebreid.
• Ga in op de trilhaartjes die kapot kunnen gaan van harde geluiden. Laat de leerlingen weten dat harde geluiden ze doof maakt.

Kun je geluid laten zien? Neem een speaker en zet er een trommeltje met rijstkorrels voor. Speel dan muziek: hard en zacht en ook housebeat.

• Bespreek wat de leerlingen zien. Ze zien dat de rijstkorrels opspringen. Hoe kan dat? De lucht gaat trillen, het trommelvlies gaat meetrillen en laat de rijstkorrels trillen, hoe harder het geluid, hoe hoger ze opspringen. Koppel dit weer aan harde geluiden waarbij het trommelvlies flink omhoog komt. Vertel dat het trommelvlies in je oor dit ook doorgeeft aan de haartjes in je oor, die dan beschadigd worden.

Afsluiting

Sluit de les af met een gesprek over wat leerlingen geleerd hebben over geluid. Mogelijk bespreek je met de kinderen welke geluiden ze mooi vinden en van welke ze last hebben.

Verwoorden

Reflectie

• Wat hebben we gedaan?
• Hoe komt het geluid van een klok bij je oren?
• Waarom moeten we voorzichtig zijn met harde geluiden?