Groep 3/4 – Week 2 – Les 6/7

Zelf een klok en toren maken

Algemene informatie

  • Groep: 3 en 4
  • Tijdsduur: 40 + 40 minuten
  • Onderwerp(en): kerkklokken en torens
  • Leergebieden: beeldende vorming, natuur en techniek
  • Vaardigheden: communiceren, creatief denken en handelen, probleemoplossend denken en handelen
  • Begrippen: klok, klepel, toren, geluid, klinken
  • Kerndoelen: 44: De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik; 45: De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te voeren en te evalueren; 54: De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren; 55: De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren.

Korte uitleg van de les

De ene helft van de leerlingen maakt klokjes van papier. De andere helft maakt klokkentorens. De klokken komen aan het eind in de torens te hangen. Deze activiteiten duren twee lesuren.

Nodig

  • De afbeeldingen bij deze les
  • Een echt klokje. Deze zijn op allerlei sites goedkoop te verkrijgen. Neem een bel zonder handvat, met alleen een ophangring.

Voor het maken van een papieren klokje:

  • Per kind 3 tot 5 verschillende kleuren papier
  • Kopieerblad klok
  • Scharen, eventueel prikmatjes en prikpennen
  • Lijm
  • Tekenpapier
  • Kleurpotloden

Voor het maken van torens:

  • Tekenpapier
  • Potloden
  • Bouwmaterialen zoals kapla, kliks, k’nex, lego, straws & connectors, joinks, lollystokjes, et

Leerdoelen

  • De leerlingen weten wat de onderdelen van een klok zijn en hoe die heten
  • (ene helft van de klas) De leerlingen kunnen een ruimtelijk werkstuk maken van papier
  • (andere helft van de klas) De leerlingen kunnen een getekend ontwerp in de ruimte nabouwen.

Voorbereiding voor de leerkracht

  • Zorg voor een (tafel)bel
  • Zorg voor voldoende materialen om alle opdrachten uit te voeren
  • Zet de afbeelding klaar
  • Zorg voor voldoende kopieën van het kopieerblad klok in verschillende kleuren van iets steviger papier

Zelf een klok en toren maken

Introductie

Laat de bel zien en benoem de onderdelen. Gebruik eventueel de afbeelding. Vertel dat de klok geluid maakt als de klepel tegen de klok slaat. Laat ook zien en horen dat het geluid dof is. Het klinkt niet door als je de klok zelf vasthoudt. Geef de klok door, zodat de leerlingen dit zelf kunnen ervaren.

De klok moet vrij kunnen hangen. Klokken hangen vaak hoog in torens. Dan klinken ze uit over de stad.

Uitvoering

De ene helft van de klas maakt klokjes. De andere helft van de klas maakt torens.

Roep in herinnering wat jullie tot nu toe hebben gehoord en gedaan (de avonturen van Adam en Amy, de dramales waarin de functies van de klok zijn nagespeeld).

De leerlingen die een klok maken, versieren deze met tekeningen die dit uitbeelden.

Klok maken

  1. Gebruik het kopieerblad klok voor de vorm van de klok. Knip (of eventueel prik met een prikmatje en prikpen) 5 klokken uit. Je kunt 5 verschillende kleuren papier nemen, of 2 of 3, of alles in dezelfde kleur doen: wat je zelf het mooist vindt. (De vellen kunnen ook op elkaar gelegd worden zodat alle klokken tegelijk worden uitgeknipt. Het is dan handig om de 5 vellen aan elkaar te nieten). In plaats van knippen of prikken kunnen de klokken ook voorzichtig langs de lijn worden gescheurd. Dit geeft een heel ander effect.
  2. Teken op het witte tekenpapier 5 dingen die gaan over het verhaal van Amy en Adam. Of die gaan over wat klokken allemaal kunnen vertellen. Kleur ze daarna mooi in.
  3. Leg de klokken op elkaar. De leerkracht slaat twee nietjes door het midden. Of rijg de klokken in het midden aan elkaar met een draadje (wol). Met de prikpen kun je gaatjes maken.
  4. Vouw de klokken open totdat het geheel mooi rond is.
  5. Plak de tekeningen op de klok, om en om: tekening – geen tekening – tekening (er zijn 10 ‘zijkanten’).
  6. Met een draadje door de bovenkant (eventueel aan een paperclip) kan de klok hangen.

Toren maken

We hebben gezien dat een klok vrij moet hangen, anders klinkt hij niet goed. De leerlingen ontwerpen een toren waar een klok goed in kan hangen.

Twee opties om dit aan te pakken

  1. De leerlingen gaan eerst zelf nadenken en tekenen een toren. Daarna geeft de leerkracht criteria: punt 1 t/m 4.
  2. De leerkracht bespreekt eerst de criteria en daarna gaan de leerlingen zelf nadenken en tekenen (eerst punt 4, daarna 1 t/m 3)

Optie 1

  1. De leerlingen maken voor zichzelf een tekening. Hoe moet de toren eruit zien? Waar moet ik allemaal aan denken? Vertel de leerlingen voorafgaand aan het tekenen dat ze de toren ook echt gaan bouwen.
  2. De leerlingen bespreken in tweetallen hun tekening met elkaar en geven elkaar tips.
  3. De leerkracht bespreekt een aantal tekeningen voor de klas.
  4. De leerkracht schrijft enkele belangrijke eisen op het bord waaraan de torens in ieder geval moeten voldoen:
  • Het materiaal moet aanwezig zijn in de klas
  • De toren moet kunnen blijven staan: is de basis groot (breed) genoeg in verhouding tot de hoogte?
  • De constructie moet stevig zijn, anders valt de toren om of stort in elkaar.
  • Er moet een klok in de toren kunnen hangen: is er gedacht aan een dwarslat bovenin of iets anders?Laat ten slotte de afbeelding zien met de torens waarop de drie bovenstaande eisen zijn verbeeld.

5. Laat eventueel nog wat tekeningen aanpassen naar aanleiding van wat er bij anderen gezien en gehoord is. Belangrijk is dat de leerlingen niet zomaar gaan tekenen, maar echt nadenken over wat ze willen tekenen en achteraf kunnen uitleggen wat ze hebben getekend.

6. De leerlingen maken de toren die ze getekend hebben. Ze ervaren daarbij of hun tekening realistisch was, of dat ze nog veel moeten aanpassen.

Reflectie

Klokjes maken

Bespreek de klokjes met de hele klas. Zijn er verschillende technieken gebruikt (knippen, prikken, scheuren)? Vergelijk ze dan met elkaar. Zijn ze rond in 3D? Wat staat erop getekend? Herkennen de leerlingen scènes uit het verhaal of uit de dramales?

Torens maken

Bespreek de torens met de hele klas. Jullie kiezen de beste toren uit. Spreek samen af wat de criteria zijn. Bijvoorbeeld:

  • De toren die het meest op de tekening lijkt: deze leerling heeft zich vanaf het begin goed verdiept en zich goed aan de opdracht gehouden
  • De hoogste toren
  • De meest fantasievolle toren
  • De toren die het meest op een echte kerktoren lijkt

Kies de winnende toren vanwege de door jullie zelf opgestelde criteria. De andere torens hebben ieder hun eigen kwaliteiten. Bespreek deze met de klas.

Hang de klokken op in de torens. In de winnende toren wordt de echte bel gehangen die in de introductie is behandeld. Hangt hij goed vrij en tingelt hij mooi?

Afsluiting

Ruim samen met de leerlingen alle spullen op. Als het kan, blijven de torens met de klokken voorlopig staan.

Verwoorden

Reflectie

  • Wat hebben we gedaan?
  • Waarom moet een klok hangen?